Coulrofobie is de angst voor clowns en kan zich uiten in verschillende gradaties, van een milde angst of ongemak tot een zeer ernstige en invaliderende fobie. Mensen met coulrofobie kunnen een intense angst of paniek ervaren bij de gedachte aan of de confrontatie met clowns, en vermijden vaak situaties waarin ze clowns tegen zouden kunnen komen.
Hoe ontstaat coulrofobie?
Angst voor clowns is een relatief veelvoorkomende angst, die bekend staat als “coulrofobie”. Deze angst kan verschillende oorzaken hebben, zoals eerdere traumatische ervaringen, blootstelling aan enge films of televisieprogramma’s met clowns, of gewoon een algemene angst voor onbekende en onvoorspelbare situaties.
Hoeveel mensen hebben de angst?
Er is geen exacte telling van het aantal mensen in Nederland met coulrofobie, omdat veel mensen hun angst mogelijk niet melden of behandelen. Bovendien varieert de mate waarin mensen last hebben van deze fobie, van mild tot zeer ernstig. Desondanks is bekend dat angst voor clowns een relatief veelvoorkomende fobie is, niet alleen in Nederland maar wereldwijd. Uit verschillende studies blijkt dat ongeveer 7 tot 8% van de bevolking last heeft van coulrofobie. Dit betekent dat er in Nederland mogelijk honderdduizenden mensen zijn die lijden aan deze fobie.
Waarom zijn mensen bang voor clowns?
Psychiater Damiaan Denys, gespecialiseerd in angsten, stelt dat we altijd al angst hebben gehad voor clowns. Volgens hem is dit omdat ze onvoorspelbaar zijn, wat eng kan zijn. Zelfs de “leuke” clowns kunnen ons uit evenwicht brengen, bijvoorbeeld door onverwachts water uit een bloem te laten spuiten. Sommige mensen voelen zich niet per se bang voor clowns, maar wel ongemakkelijk in hun aanwezigheid.
Een andere reden waarom clowns angst kunnen opwekken, is dat hun gezicht niet reageert op normale emoties vanwege de schmink die ze dragen. Het uitdrukkingsloze gezicht van een clown kan dus ongemakkelijk aanvoelen voor mensen die graag een reactie willen zien wanneer ze iets zeggen.
Maar misschien wel de belangrijkste reden voor de angst voor clowns is volgens Denys de veranderde perceptie van clowns in de afgelopen 15-20 jaar. Clowns werden vroeger gezien als kindervrienden, maar tegenwoordig worden ze vaak geassocieerd met enge dingen, zoals horrorfiguren in films en boeken. Daar speelt een populaire horrorfilm als IT van Stephen King of ‘Joker’ met Joaquin Phoenix waarschijnlijk ook een rol in.
Hoe herken je coulrofobie?
De fobie voor clowns uit zich op veel verschillende manieren. Bijvoorbeeld bij het zien van een clown op een feestje, maar zelfs wanneer je een clown ziet op een bioscoopscherm. Angst uit zich bij elk individu op een andere wijze, maar de meest kenmerkende angstklachten zijn:
- zweten
- misselijkheid
- verstikkend gevoel
- hyperventilatie
- duizeligheid
- tintelingen in armen en benen
- hartkloppingen
- paniekaanvallen
- vermijdingsgedrag.
Deze symptomen kunnen aanzienlijke impact hebben op het dagelijks leven en de kwaliteit van leven van de persoon beïnvloeden.
Behandeling
Als je last hebt van angst voor clowns, zijn er verschillende dingen die je kunt proberen om ermee om te gaan. Het kan bijvoorbeeld helpen om je angst te confronteren door langzaam blootstelling te zoeken aan clowns, bijvoorbeeld door naar een circus te gaan of een show met clowns te bekijken. Je kunt ook ontspanningstechnieken proberen, zoals ademhalingsoefeningen of yoga, om je angstniveau te verminderen.
Als je angst voor clowns ernstig is en je dagelijks leven beïnvloedt, kan het verstandig zijn om professionele hulp te zoeken bij een therapeut die gespecialiseerd is in het behandelen van fobieën en angststoornissen. Samen kun je dan werken aan manieren om je angst te overwinnen en je comfortabeler te voelen in de buurt van clowns.
