De schijf van vijf bestaat uit vijf vakken vol goede producten om uit te kiezen. Het is een voedingsrichtlijn die in Nederland wordt gebruikt om gezond en gevarieerd te eten en ontwikkeld door het Voedingscentrum, een voorlichtingsorganisatie die zich bezighoudt met voeding en gezondheid. De Schijf van Vijf bestaat uit vijf groepen voedingsmiddelen die belangrijk zijn voor een gebalanceerd dieet.
Wat staat er in de schijf van vijf
- Groente en fruit: Zorg voor voldoende variatie in groente en fruit, bij voorkeur zo vers mogelijk.
- Graanproducten en aardappelen: Kies voor volkorenproducten, zoals volkorenbrood, zilvervliesrijst en volkorenpasta, en eet aardappelen, rijst of pasta.
- Zuivel: Neem dagelijks melk, kaas of yoghurt voor de benodigde calcium.
- Vlees, vis, peulvruchten, noten en ei: Eet gevarieerd binnen deze groep voor de nodige eiwitten en voedingsstoffen.
- Smeer- en bereidingsvetten: Gebruik voornamelijk onverzadigde vetten, zoals olie of halvarine, en beperk de inname van verzadigde vetten.
Waarom zou je eten volgens de schijf van vijf
- Je verkleint de kans op ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en kanker.
- Je krijgt de voedingsstoffen binnen die je nodig hebt.
- Het kan je helpen om een gezonder gewicht te krijgen of een gezond gewicht te behouden.
- Het kan je helpen om duurzamer te eten.
Welke dranken mag je hebben?
- water
- zwarte thee
- groene thee
- gefilterde koffie
Welke groenten zijn gezond?
Alle soorten verse groente, voorgesneden groente en diepvriesgroente staan in de Schijf van vijf en worden als gezond gezien. Let op dat er geen suiker en zout toegevoegd is. Dat geldt vooral voor groente in blik of glas. Het kan zo zijn dat er veel zout en suiker toegevoegd is. Dat geldt ook voor gepureerde groente.
Deze producten met groente zijn niet gezond
- Groente in blik of pot met toegevoegd suiker of zout
- Groentesap
- Groente a la crème
- Kant-en-klare soepen met groenten
- Groente verwerkt in de producten die niet in de Schijf van Vijf staan.
Welk fruit is gezond?
Alle soorten vers fruit, voorgesneden fruit en fruit uit de diepvries is gezond. Gedroogd fruit zonder toegevoegd suiker kun je in beperkte mate eten. Maximaal een handje per per dag
Fruit uit blik bevat vaak veel suiker en staat dus niet in de schijf van vijf.
Welke boter kun je het beste gebruiken op brood of om in te bakken?
Het voedingscentrum adviseert zachte margarine of halvarine, vloeibare margarine, vloeibaar bak- en braadvet en oliën zoals olijfolie en zonnebloemolie.
Welke zuivel is gezond?
- Magere en halfvolle melk
- karnemelk
- magere en halfvolle yoghurt
- magere kwark
- sojadrink met toegevoegd vitamine b12 en calcium
- 20+, 30+ kaas
- zuivelspread
- hüttenkäse
- mozzarella
- verse geitenkaas
Welke zuivel kun je beter laten staan?
- Zuivel- en sojadrink met te veel suiker
- Pudding en toetjes met toegevoegd suiker
- Volle melk en volle yoghurt
- Rijstdrink, haverdrink, kokosdrink en amandeldrink
- Vla
- Roomijs, softijs en yoghurtijs
- 48+ en 60+ kaas, zoals brie en blauwaderkaas
- Feta
- Crème fraîche, zure- en kookroom
- Slagroom
Zijn noten gezond?
Ongezouten noten en pinda’s staan in de schuif van vijf. Notenpasta en pindakaas van 100% noten of pinda’s ook. Borrelnoten, gesuikerde pinda’s, zoute noten en pinda’s en chocoladepinda’s dus niet.
Brood, graanproducten en aardappelen
Deze producten staan in de schijf van vijf
- Volkorenbrood en volkoren bolletjes
- Bruinbrood en bruine bolletjes
- Volkoren knäckebröd
- Volkoren krentenbrood en volkoren mueslibrood
- Roggebrood
- Havermout, muesli en andere volkoren ontbijtgranen met minder suiker en zonder toegevoegd zout
- Volkorenpasta
- Volkoren mie en volkoren noedels
- Zilvervliesrijst
- Volkoren bulgur
- Couscous met voldoende vezels
- Quinoa
- Aardappel, krieltjes, schijfjes zonder zout
Vis, peulvruchten, vlees en eieren
- Vette vis is ontzettend gezond. Je moet dan denken aan zalm, haring, kabeljauw, schol, tilapia), gerookte vis (zoals gerookte zalm of makreel), vis uit blik (zoals tonijn, sardientjes) en gepaneerde vis, mits het product voor meer dan 70% uit vis bestaat. Schaaldieren en schelpdieren worden ook als gezond gezien.
- Peulvruchten zoals linzen, bruine bonen en kikkererwten staan ook in de lijst.
- Onbewerkt vlees, zoals kipfilet, kipdrumstick, kalkoenfilet, (extra) mager gehakt, biefstuk, magere runderlappen, sukadelap, varkenshaas, haaskarbonades, magere varkenslappen, varkensfiletlapjes, varkensschouderkarbonade, hamlap en mager lamsvlees.
- Eieren
- Tofu en tempé
