Bedorven voedsel, vervuild water, slecht doorbakken vlees, er zijn heel wat manieren om bacteriën, parasieten of virussen op te lopen en diarree te krijgen.
Wat is diarree?
De klacht bij diarree is dunne ontlasting, meerdere keren per dag. Daarnaast komt de behoefte om naar het toilet te gaan meestal plotseling. Ook het ophouden van de ontlasting lukt meestal niet of moeizaam. De ontlasting heeft bij diarree vaak een andere kleur en geur.
Diarree veroorzaakt een verlies van water en minerale zouten, vooral als het gepaard gaat met overgeven en koorts. Drink daarom altijd goed als je aan de diarree bent. Eventueel kun je ook een ORS-drank gebruiken. ORS staat voor (Oral Rehydration Solution). ORS-drank kun je eenvoudig zelf maken: één liter water met één theelepel zout en twee eetlepels suiker vermengen.
Besmettelijk
Diarree kan besmettelijk zijn, vooral als het wordt veroorzaakt door infectieuze micro-organismen zoals bacteriën, virussen of parasieten. Deze ziekteverwekkers kunnen worden verspreid via verontreinigd voedsel, water, oppervlakken en direct contact met geïnfecteerde personen.
Daarom is het belangrijk om goede hygiënische maatregelen te volgen om de verspreiding van besmettelijke diarree te voorkomen. Het is ook raadzaam om thuis te blijven als je last hebt van besmettelijke diarree om verdere verspreiding te voorkomen, vooral in omgevingen waar veel mensen samenkomen, zoals scholen, werkplekken en gemeenschappelijke ruimtes.
Gevaarlijk?
Is diarree gevaarlijk? Buikloop op zichzelf is meestal geen ernstige aandoening en gaat vaak vanzelf over. In de meeste gevallen is het een reactie van het lichaam op een infectie, voedselvergiftiging, of andere factoren, en het kan enkele dagen aanhouden voordat het verdwijnt. Bij gezonde personen, vooral volwassenen, leidt milde diarree zelden tot ernstige complicaties.
Echter, er zijn enkele situaties waarin het gevaarlijk kan worden, voornamelijk vanwege de kans op uitdroging. Uitdroging treedt op wanneer het lichaam meer vocht verliest dan het inneemt, wat kan gebeuren bij aanhoudende en ernstige diarree. Uitdroging kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, vooral bij kwetsbare groepen zoals jonge kinderen, ouderen en mensen met verzwakte immuunsystemen.
Is diarree dodelijk?
Volgens de laatste cijfers sterven elk jaar 1,1 miljoen mensen aan diarree. Het gaat vrijwel uitsluitend om mensen in Afrika en Azië, die ouder zijn dan vijf jaar. Uit eerder onderzoek was gebleken dat jaarlijks 300.000 mensen aan buikloop dood gaan. Daarnaast komen elk jaar ongeveer 1,5 miljoen kinderen onder de vijf jaar door diarree om het leven. Het wordt daar vooral veroorzaakt door vervuild water en onhygiënisch voedsel. In Nederland en andere ontwikkelde landen is het over het algemeen zeer zeldzaam om direct te overlijden aan diarree als gevolg van een milde infectie. De meeste gevallen zijn zelfbeperkend en verdwijnen vanzelf zonder ernstige complicaties. Het menselijk lichaam kan normaal gesproken de meeste gevallen van buikloop goed aan, en met voldoende vochtinname herstelt het zich doorgaans vanzelf.
Oorzaken
Diarree kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder:
- Infecties: Bacteriën, virussen en parasieten kunnen leiden tot gastro-intestinale infecties die diarree veroorzaken. Bijvoorbeeld:
- Bacteriële infecties: Salmonella, E. coli, Campylobacter, Shigella, etc.
- Virale infecties: Norovirus, rotavirus, adenovirus, etc.
- Parasitaire infecties: Giardia, Cryptosporidium, Entamoeba histolytica, etc.
- Voedselvergiftiging: Consumptie van besmet voedsel, zoals onvoldoende gekookt vlees, rauwe eieren of bedorven voedsel, kan leiden tot acute diarree.
- Voedselintolerantie: Sommige mensen hebben moeite met het verteren van bepaalde voedingsmiddelen, zoals lactose (melksuiker) of gluten (in geval van coeliakie), wat kan leiden tot diarree.
- Medicatie: Sommige medicijnen kunnen diarree als bijwerking veroorzaken, zoals antibiotica, laxeermiddelen, en sommige antacida.
- Voedselallergieën: Een allergische reactie op bepaalde voedingsmiddelen kan diarree veroorzaken.
- Verandering in dieet: Plotselinge veranderingen in dieet, vooral bij reizen naar nieuwe gebieden, kunnen leiden tot aanpassingsproblemen en diarree.
- Stress en angst: Emotionele stress en angst kunnen de darmbewegingen beïnvloeden en diarree veroorzaken.
- Onderliggende gezondheidsaandoeningen: Aandoeningen zoals prikkelbare darmsyndroom (IBS), inflammatoire darmziekte (IBD), en schildklierafwijkingen kunnen diarree als symptoom hebben.
- Consumptie van grote hoeveelheden cafeïne of kunstmatige zoetstoffen: Dit kan diarree veroorzaken bij sommige mensen.
- Alcoholmisbruik: Overmatig alcoholgebruik kan de darmen irriteren en diarree veroorzaken.
Hoe kun je diarree stoppen
Bij acute diarree is het niet verstandig om remmers te gebruiken zoals loperamide. De veroorzaker van acute diarree (soms een bacterie of parasiet) moet juist via de ontlasting de darm verlaten. Als je een diarreeremmer gebruikt kan de bacterie of parasiet zich in het darmslijmvlies nestelen. Gebruik van diarreeremmers kan je het beste eerst met je arts overleggen.
Welke remmers zijn er?
Loperamide als diarreeremmer. Loperamide is een van de bekendste diarreeremmers en een geschikt medicijn. Het vermindert overmatige darmactiviteit. Loperamide zorgt ervoor dat de darminhoud langer in de darmen blijft en dat er meer vocht aan de ontlasting wordt onttrokken. Hierdoor krijgt de ontlasting een betere consistentie. Loperamide is bij de apotheek en drogist verkrijgbaar in tabletten van 2 mg of drank. Je kunt het medicijn verkrijgen onder de volgende merknamen: Loperamide, Imodium en Diacure.
Norit als diarreeremmer Norit bevat geactiveerde kool. Het absorbeert schadelijke of ongewenste stoffen in het maagdarmkanaal. Het is verkrijgbaar als capsule van 200 mg of tablet van 125 mg. Het gunstige effect van actieve kool bij diarree is niet aangetoond. Hier koop je Norit
Diarree en zwangerschap
Is diarree normaal bij een zwangerschap? Tijdens de zwangerschap ben je extra vatbaar om diarree te krijgen. Door de groei van je baby wordt er meer op de darmen gedrukt. Hierdoor verandert ook de spijsvertering een beetje, dit kan diarree als gevolg hebben. Maar je kunt natuurlijk ook iets verkeerds eten. Aan het eind van je zwangerschap kan diarree een voorteken zijn dat de bevalling gaat beginnen. Maar buikloop kan ook ontstaan door stress of door een darminfectie.
Is diarree goed als je wilt afvallen?
Hoewel diarree tijdelijk kan leiden tot gewichtsverlies, is het geen gezonde of veilige manier om af te vallen. Gewichtsverlies door diarree is meestal het gevolg van vochtverlies en verlies van elektrolyten, en niet van verlies van vetmassa. Het verliezen van vocht en elektrolyten kan leiden tot uitdroging en ernstige gezondheidsproblemen.
Gezond gewichtsverlies wordt bereikt door een evenwichtige voeding, lichaamsbeweging en een duurzame aanpak. Het is altijd aanbevolen om met een arts, voedingsdeskundige of diëtist te praten als je geïnteresseerd bent in gewichtsverlies. Deze professionals kunnen je helpen bij het ontwikkelen van een veilig en effectief plan dat aangepast is aan jouw behoeften en gezondheidstoestand.
Wat kun je het beste eten
Bij buikloop is het belangrijk om voedingsmiddelen te kiezen die gemakkelijk verteerbaar zijn, de darmen niet verder irriteren en helpen bij het herstellen van verloren vocht en voedingsstoffen. Hier zijn enkele voedingsrichtlijnen voor wat je kunt eten bij diarree:
- BRAT-dieet: Dit staat voor Bananen, Rijst, Appelmoes en Geroosterd brood. Deze voedingsmiddelen zijn licht verteerbaar en kunnen helpen de ontlasting te verdikken.
- Gekookte aardappelen: Gekookte en gepureerde aardappelen zonder boter of kruiden kunnen gemakkelijk worden verteerd.
- Gekookte wortels: Zacht gekookte wortels zijn een goede bron van vezels en bevatten belangrijke voedingsstoffen.
- Gekookte kip of mager vlees: Mager vlees zoals kip zonder vel kan helpen bij het leveren van eiwitten zonder de spijsvertering te belasten.
- Yoghurt: Yoghurt met probiotica kan gunstig zijn voor de darmgezondheid, maar vermijd yoghurt met toegevoegde suikers.
- Gekookte eieren: Gekookte eieren zijn een bron van eiwitten en voedingsstoffen. Zorg ervoor dat ze goed gaar zijn.
- Gekookte havermout: Havermout is zacht, vezelrijk en kan helpen bij het binden van ontlasting.
- Bouillon en soepen: Heldere bouillon en lichte soepen kunnen vocht en elektrolyten aanvullen.
- Banaan: Bananen bevatten kalium en zachte vezels die nuttig kunnen zijn.
- Gedroogde witte toast of crackers: Deze kunnen helpen bij het absorberen van overtollig maagzuur.
Vermijd tegelijkertijd voedingsmiddelen die de spijsvertering kunnen irriteren of die diarree kunnen verergeren, zoals vetrijke, pittige en vezelrijke voedingsmiddelen, zuivelproducten met veel vet, cafeïne en alcohol.
Negen tips van een MDL-arts
- Drink minstens twee tot drie liter zout- en suikerhoudende dranken per dag om uitdroging te voorkomen.
- Gebruik ORS-drank of maak deze zelf, als dit niet direct beschikbaar is: één liter water vermengen met een theelepel zout en twee eetlepels suiker. ORS staat voor (Oral Rehydration Solution).
- Probeer zo normaal mogelijk te blijven eten. Een beschuitje en bouillon is prima, maar ook vezelrijke boterhammen zijn goed. Een vezelrijke, gezonde en regelmatige voeding is belangrijk. Vezels zorgen voor een goede darmwerking en werken als een soort spons in de ontlasting: bij diarree nemen vezels het vocht in de ontlasting op en maken de ontlasting hierdoor steviger.
- Let op een hoge consumptie van kunstmatige zoetstoffen (bijvoorbeeld sorbitol of xylitol), cafeïne-houdende dranken en koolzuurhoudende dranken. Deze kunnen een dunne ontlasting veroorzaken.
- Gebruik liever niet zonder overleg met uw huisarts remmers zoals loperamide.
- Het gaat binnen een week meestal gewoon vanzelf weer over. Ga naar de huisarts als de klachten langer dan een week aanhouden, er bloed in de ontlasting zit, je weinig plast, je duizelig of suf wordt, bij hevige buikpijn of als je langer dan drie dagen koorts hebt.
- Wanneer je ouder bent dan zeventig jaar of een bijkomende ernstige ziekte heeft, kun je het beste na één dag flinke diarree de huisarts om advies vragen.
- Ook bij baby’s en kleine kinderen is het verstandig om meteen even naar de huisarts te gaan, omdat het risico op uitdroging is verhoogd.
- Was goed je handen als je naar de WC bent geweest en zorg voor een goede hygiëne.