Sinterklaas, Kerstmis, Valentijnsdag, Pasen. We eten in Nederland flink wat chocola. Kan chocolade ook gezond zijn, zoals je wel eens hoort?
Als we denken aan gezonde voeding, is dat meestal in de vorm van groenten, peulvruchten en fruit. Lekker, maar soms heeft een mens al eens zin in iets zoets. Zeker op avonden waarop we ons mentaal niet zo lekker voelen, durven we wegzakken in de bank met een reep chocolade. Na die tijd voelen we ons vaak slecht, want we wilden net gaan letten op ons eten en in plaats daarvan hebben we een suikerbom naar binnen hebben gewerkt.
Nederlanders en chocola
Volgens een onderzoek uit 2020 eet bijna 70% van de Nederlanders wekelijks chocolade. Een ander onderzoek, uitgevoerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), toonde aan dat Nederlanders gemiddeld 4,4 kilo chocolade per persoon per jaar consumeren. Toch zijn we niet topscoorder. De meeste chocolade per persoon wordt gegeten in Zwitserland. Gemiddeld consumeren zij ongeveer 8,8 kg chocolade per jaar. Andere landen met hoge chocoladeconsumptie zijn Duitsland, Oostenrijk, Ierland en Noorwegen.
Is chocola gezond?
Wanneer je rondkijkt op internet, bots je op allerhande chocoladestudies die wijzen op de positieve eigenschappen van chocola. Een rapport van de EFSA (European Food Safety Authority) uit 2012 bevestigt bijvoorbeeld een claim van Barry Callebaut. De conclusie luidde: “Cacaoflavonoïden helpen de endotheelafhankelijke vasodilatatie in stand te houden, wat bijdraagt aan een normale doorbloeding.” Een dagelijkse dosis van 10 gram flavonoïderijke chocolade zou daarvoor volstaan. Het onderzoek ging echter in het bijzonder over Articoa, een product van Callebaut waarin het aantal flavonolen bewezen is én dat een stuk minder zoet en zuurder smaakt dan de chocolade die we gewoonlijk bij de supermarkt kopen.
Dit zouden gezondheidsvoordelen zijn
Er zijn verschillende onderzoeken die suggereren dat chocolade een aantal gezondheidsvoordelen kan hebben. Hieronder vind je een paar voorbeelden:
- Hart- en vaatziekten: Uit een aantal studies is gebleken dat regelmatig consumeren van pure chocolade (met minstens 70% cacao) kan helpen bij het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten. Dit komt omdat pure chocolade flavonoïden bevat die de bloeddruk kunnen verlagen, de bloedvaten kunnen ontspannen en de bloedcirculatie kunnen verbeteren.
- Hersenfunctie: Er zijn ook studies die suggereren dat chocolade de hersenfunctie kan verbeteren en het risico op neurologische aandoeningen kan verminderen. Dit komt omdat chocolade flavonoïden bevat die de hersenen kunnen beschermen tegen schade door vrije radicalen.
- Stemming: Chocolade bevat stoffen zoals theobromine en fenylethylamine, die kunnen helpen bij het stimuleren van de aanmaak van endorfines en serotonine. Dit kan leiden tot een betere stemming en gevoelens van ontspanning en geluk.
Het is echter belangrijk om te onthouden dat chocolade ook veel suiker en vet kan bevatten, afhankelijk van het soort chocolade dat je eet. Het is dus belangrijk om te genieten van chocolade als onderdeel van een gezond en gevarieerd dieet.
Vinden artsen chocola gezond?
Volgens Michael Sels, hoofddiëtist van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, is het fout om gewone chocolade door hun zeer geringe aantal flavonolen als gezond te beschouwen. ,,Vroeger was dat een algemeen aanvaarde werkwijze binnen de voedingswetenschappen, maar tegenwoordig kiezen we er steeds vaker voor om een voedingsmiddel als één geheel te zien. In het geval van chocolade betekent dat toegeven dat er onder andere gunstige flavonoïden in verwerkt zitten, maar ook aanvaarden dat de meeste chocolade erg hoge concentraties vetten en suikers bevatten. De flavonoïden gaan inderdaad celschade tegen en verkleinen zo het risico op hart- en vaatziekten of kanker, maar vetten en suikers hebben dan weer het tegenovergestelde effect. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld rode wijn: ook die is flavonoïderijk, maar bevat wel alcohol, wat schadelijk is voor je lichaam”, zo laat hij in de Belgische krant Nieuwsblad weten.
Betekent dat daarom dat we geen chocolade meer mogen eten en geen rode wijn mogen drinken? Nee. Wel dat we de zogenaamde gezondheidseffecten ervan niet mogen overschatten. Eet geen chocolade om gezond te doen. Chocolade kan deel uitmaken van een gezond dieet, maar zie het dan gewoon als een lekkernij waarmee je jezelf af en toe een plezier doet. Kies dus niet voor kwantiteit, maar voor kwaliteit.
Eigenlijk moet je chocolade meer zien als een genotsmiddel dan als een voedingsmiddel.
Gezondere varianten?
Toch kun je wat chocolade betreft wel op een aantal dingen letten.
- Hoe hoger het cacaogehalte in chocolade, hoe minder suikers er vaak inzitten. Je haalt in principe dus beter pure chocolade in huis dan paaseitjes gevuld met allerhande suikerrijke vullingen. Maar ga er niet meer van eten omdat het zogenaamd gezonder is.
- Pure chocolade bevat trouwens niet minder calorieën dan andere varianten door het hoge gehalte aan cacaoboter dat er meestal in verwerkt zit. Hetzelfde geldt voor zogenaamde suikervrije chocolade, waar de suiker vervangen wordt door bijvoorbeeld aspartaam of stevia. Omdat die zoetstoffen veel minder plaats innemen in je reep dan suiker (doordat er minder van nodig is om een zoet resultaat op te leveren), wordt dat vaak gecompenseerd door extra vetstof toe te voegen. Je krijgt dus minder suikers binnen, maar ook meer vetten.
- Wie wil genieten van de voordelen van flavonoïden zonder ongezonde extra’s naar binnen te spelen, kan dat trouwens bijvoorbeeld beter doen door appels, druiven of (liefst rauwe) cacao nibs te eten. Die laatste lijken helaas in niets op de chocolade die we doorgaans eten, aangezien het gaat om zuivere, vermalen cacaobonen die meer lijken op een nootje dan op een stuk smeuïge chocolade.
