Je dagen achter de computer slijten, kan ernstige gezondheidsproblemen met zich meebrengen. Je doet veel dezelfde bewegingen en dat kan leiden tot de aandoening RSI (repetitive strain injury).
Wat is RSI
RSI is een verzamelnaam voor symptomen en ongemakken die zich kunnen voordoen in de bovenrug, nek, schouders, armen, ellebogen, polsen, handen en vingers. Deze klachten worden doorgaans geïnitieerd door herhaalde bewegingen, langdurige statische houdingen, of een combinatie van beide. Bovendien kunnen persoonlijke en beroepsgerelateerde factoren een aanzienlijke rol spelen bij het ontstaan, verergeren of voortduren van RSI. RSI manifesteert zich in diverse beroepsgroepen.
Wat zijn de symptomen
De symptomen van RSI variëren van mild tot ernstig en kunnen zich geleidelijk ontwikkelen na herhaalde overbelasting van de betrokken spieren, pezen en gewrichten. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:
- Pijn: Pijn is een veelvoorkomend symptoom van RSI. Het kan variëren van een zeurende, doffe pijn tot scherpe, stekende pijn in het aangetaste gebied.
- Tintelingen en gevoelloosheid: Mensen met RSI ervaren vaak tintelingen of gevoelloosheid in de handen, vingers of andere delen van de arm. Dit kan worden veroorzaakt door druk op zenuwen.
- Stijfheid: Stijfheid van de spieren en gewrichten in het aangetaste gebied kan optreden, waardoor het moeilijk kan zijn om normale bewegingen uit te voeren.
- Zwakte: Verminderde kracht in de aangetaste ledematen kan optreden, wat dagelijkse activiteiten bemoeilijkt.
- Moeite met grijpen en vasthouden: Sommige mensen met RSI vinden het moeilijk om objecten vast te houden of vast te grijpen vanwege pijn en zwakte.
- Verlies van coördinatie: RSI kan leiden tot problemen met fijne motoriek en coördinatie, wat van invloed kan zijn op activiteiten zoals typen of schrijven.
- Pijn die zich verspreidt: RSI-symptomen kunnen zich uitbreiden van het oorspronkelijke gebied naar aangrenzende delen van het lichaam.
Wie krijgen vaak RSI?
In Nederland hebben 3,2 miljoen werkenden last van RSI-klachten, zo blijkt uit onderzoek van TNO Arbeid. Dat komt neer op twee van de vijf werkende mensen en dat zijn echt niet allemaal beeldschermwerkers. RSI komt ook voor bij beroepen die weinig of niets met computerwerk te maken hebben, zoals kappers, schoonmakers, lassers, musici, inpakkers, slagers. Volgens het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten heeft maar liefst 81% van de echoscopisten pijnklachten door hun werk.
Hoe ontstaat RSI?
RSI-klachten ontstaan als gevolg van overbelasting, vaak op de werkplek. Met de groeiende aanwezigheid van beeldschermen, treden RSI-symptomen steeds vaker op in niet-werkgerelateerde situaties, zoals bij intensief gebruik van smartphones of tablets door scholieren en studenten.
RSI-klachten worden in gang gezet door een combinatie van één of meer fysieke factoren, waaronder:
- Herhaalde bewegingen.
- Langdurige statische houdingen.
- Verdraaide of oncomfortabele houdingen.
- Krachtuitoefening.
- Blootstelling aan trillingen.
- Gebrek aan variatie.
Gaan de klachten ooit over?
Gelukkig is er hoop voor mensen met RSI-klachten, aangezien deze klachten kunnen verbeteren en zelfs verdwijnen. Zelfs degenen die dagelijks pijn ervaren bij eenvoudige handelingen, zoals het vasthouden van een kopje of het kammen van hun haar, kunnen terugkeren naar het niveau van beginnende klachten en uiteindelijk volledig herstellen. Het is dus een misverstand dat beginnende RSI automatisch leidt tot chronische RSI.
Het is echter van groot belang om onmiddellijk te reageren bij het optreden van beginnende klachten. Dit kan onder meer inhouden dat er meer pauzes op het werk worden genomen, dat het werk gevarieerder wordt, dat er aandacht wordt besteed aan een betere houding en werkplek, en dat stress zoveel mogelijk wordt verminderd. Het is raadzaam om in een vroeg stadium advies en behandeling te zoeken bij een huisarts, bedrijfsarts of Arbo-arts.
Is het een modeziekte?
De term RSI wordt soms geassocieerd met een modieuze aandoening of iets dat enkel psychosomatisch is. Er zijn nog steeds mensen die geloven dat het negeren van RSI vanzelf leidt tot het verdwijnen van de bijbehorende klachten.
Helaas is dat niet het geval. Het aantal mensen in de Nederlandse beroepsbevolking dat last heeft van RSI-gerelateerde klachten blijft al twintig jaar stabiel op 25%, ongeacht de mate van aandacht in de media en op de werkvloer.
Interessant is dat onderzoek in het buitenland laat zien dat RSI-gerelateerde klachten zich ook voordoen in Afrikaanse landen, zoals Soedan, zonder dat er melding van wordt gemaakt in de media. In Australië is de term enkele jaren geleden volledig afgeschaft, maar de klachten blijven bestaan, zij het onder een andere naam.
Hoe voorkom je het?
RSI voorkomen? Wij hebben tips voor je
- Zorg voor een juiste houding. Het begint met een comfortabele bureaustoel. Het ideale exemplaar ondersteunt je onderrug, is in de hoogte verstelbaar en heeft steuntjes voor je armen. Let er ook op dat je voeten op de grond kunnen rusten.
- Ruim op. Doe alle overbodige spullen aan de kant, ook onder je bureau. Creëer voldoende ruimte voor je benen. Zorg dat je plaats hebt om je toetsenbord recht voor je op ellebooghoogte te positioneren, je muis zet je er zo dicht mogelijk naast.
- Typ zwevend. Laat je polsen niet liggen tijdens het typen. Dan komt er te veel gewicht op. Typ liever met je handen zwevend boven het toetsenbord. Steun tussendoor op een zacht oppervlak zoals een polssteun.
- Stel je scherm af. Optimaal is als je ogen op dezelfde hoogte staan als de bovenrand van je computerscherm. De monitor staat op ideale afstand als je hem met gestrekte armen kan aanraken.
- Neem pauze. Blaas regelmatig even uit. Ga even weg van achter de computer. Ideaal is een flesje water naast je pc, zodat je af en toe naar het toilet moet. Dan heb je even beweging.
De behandeling
Fysiotherapie en oefentherapie Mensendieck of Cesar zijn bewezen effectief in de behandeling van RSI-klachten. Er zijn heel veel soorten behandelingen of therapieën, waarvan een overzicht en informatie op de website van de RSI-vereniging staan.